Služenjem liturgija i četrdesetodnevnog pomena danas, na praznik Svetog Amfilohija Ikonijskog, u svim parohijskim i manastirskim crkvama u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj i Eparhiji budimljansko-nikšićkoj služiće se molitveni spomen povodom 40 dana od blaženog usnuća Arhiepiskopa cetinjskog, Mitropolita crnogorsko-primorskog i Egzarha Svetog trona pećkog Amfilohija (Radovića).
Blaženopočivši Mitropolit se mirno upokojio u Gospodu uoči spomena na upokojenje Svetog Petra Cetinjskog, 30. oktobra, u 8.22 časova, poslije primanja Svete tajne pričešća u Kliničkom centru Crne Gore, a sahranjen je 1. novembra u kripti Sabornog hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici.
Od petka 30. oktobra, kada su njegovi zemni ostaci sa puno emocija ispraćeni od strane medicinskih radnika iz Kliničkog centra Crne Gore, do nedjelje 1. novembra, desetine hiljada vjernih se opraštalo u molitvenom hodu od svog duhovnog oca, koji je 30 godina bio na tronu Svetog Petra Cetinjskog. U pomiješanim osjećanjima tuge zbog fizičkoga odlaska i radosti zbog novog molitvenika i zastupnika pred prestolom Svevišnjega, vjerni su u molitvenoj tišini prilazili odru blaženopočivšeg Mitropolita u Cetinjskom manastiru i Hramu Hristovog Vaskrsenja, uzimajući poslednji blagoslov i uznoseći molitve za voljenog Vladiku.
Svog Đeda na put u život vječni vjerni narod je ispratio sa velikim poštovanjem u trodnevoj litiji oko njegovog odra, a kovčeg sa zemnim ostacima duž cijelog puta od Cetinja do Podgorice je dočekivao na koljenima, onako kako je samo u novije vrijeme, 1996. godine, dočekao mošti Svetog Vasilija Ostroškog tokom njegovog pohoda Hercegovini i Nikšiću.
Po sopstvenoj želji, Mitropolit je sahranjen u grobu koji je pripremljen za njegovog života u kripti Sabornog hrama u Podgorici. Iako je veličanstvena podgorička svetinja sagrađena prvenstveno njegovom ljubavlju i žrtvom pa je njemu kao istinskom ktitoru pripadalo mjesto u centralom dijelu hrama, onako kako se sahranjuju veliki i značajni ljudi, njegova želja je bila drugačija. Sahranjen je u najzabačenijem dijelu hrama, koji zahvaljujući njemu postaje najposećeniji, i novo mjesto hodočašća. Protojerej-stavrofor Dragan Mitrović, starešina hrama, vajar i autor gotovo sve ornamentike na Sabornom hramu, planirao je da uradi jedan sarkofag, međutim Mitropolit je želio da to bude skroman monaški grob. I tako je otac Dragan odradio nacrt za grobnu ploču, vajar Milija Stojanović sve ostalo, a sam Mitropolit od svoje penzije jr platio sve troškove. Na grobnoj ploči su, osim imena i titula, u gornjem dijelu, tri rozete – dioklijska, prevlačka, odakle je i uspostavljena Zetska episkopija, i moračka, kao simbol mjesta duhovnog rođenja Mitropolita Amfilohija i manastira Morače. U donjem dijelu su jednoglavi orao – simbol episkopskog dostojanstva – koji raširenim krilima, krijepi i čuva, povjereni mu narod. I u najdonjem dijelu grobne ploče je slika Nebeskog grada Jerusalima, koga je Mitropolit propovijedao, za koga je živio i za koji je spremao i sebe i upućivao sve koji su slušali njegovu riječ – nije bitno u kojem gradu živimo nego da se svi spremamo, da postanemo pravi istinski stanovnici Nebeskog grada Jerusalima.
Iako je grob bio ozidan, Mitropolit je rekao da u njemu mora da bude zemlja – „zemlja sam i u zemlju ću da idem”. Tako je po njegovoj želji zemlja iz rodne Morače nasuta u grobnicu, a kovčeg posut zemljom sa Kosova i Metohije – Gazimestana i Prizrena – i iz Jasenovca.
Svojom besjedom na dan uvođenja u Tron cetinjskih mitropolita, 30. decembra 1990. godine u Cetinjskom manastiru, Mitropolit Amfilohije je predočio sve ono što će narednih trideset godina biti njegova misija, a on DOSTOJAN svoga zvanja i prizvanja.
“Evo, i u ove naše dane, u ovo vrijeme kada je po pjesniku, a mome prethodniku, ludi vjetar htio ponovo da ugasi – svetu lampu, Cetinjska mitropolija je nastavila da bude, iako možda u najtežim uslovima u svojoj istoriji, čuvarka i nosilac te neprolazne svjetlosti i svetinje… Ono što je potrebno svakom narodu i svakoj zemlji, to je da – vječna svjetlost zasija, da se ljubav zacari, da istina Božja obasja ljudske umove i ljudska srca, da bratske rane zacijele praštanjem i uzajamnim mirenjem. Naročito je to potrebno mojoj braći Crnogorcima, jer nigdje se nije toliko zla isprtilo… Mnogo je i pritajene mržnje, iz tog i takvog bratoubistva rođene i prolivene bratske krvi – “rane naopake”, bremenite novim omrazama, diobama i nepočinstvima…
Ne govorim sve ovo osvete radi, jer osveta je moja, govori Gospod, već – osvećenja radi svih nas, mirenjem i uzajamnim praštanjem. Osveta znači umnoženje zla, a ja pozivam na bratsko praštanje i bratsko mirenje, umnoženjem dobra i bratoljublja. Prizivam na to one koji me čuju i one koji me ne čuju, i to ću činiti do poslednjeg moga daha. Krajnje je vrijeme da brat poljubi rane brata svoga!
Moj prethodnik, veliki pjesnik, Vladika Rade, ispuštajući svoju dušu na stramcu svoga svetoga strica Petra I, izgovorio je svoje posljednje riječi: Sveta Trojice i Majko Božja, predajem Ti u amanet Crnu Goru! Presvetoj Trojici, Bogu našem, trosunčanoj svjetlosti Trojedinoga Boga ljubavi, i ja predajem u amanet i pod okrilje svakoga Crnogorca i svakoga našeg saplemenika, u ma kojem dijelu srpskih zemalja živio, i svakog čovjeka na zemlji rođenoga! Sa molitvom, da svjetlost Svete Trojice obasja svakog čovjeka koji se rađa i na svijet dolazi; da Ljubav vječna iskorijeni mržnju iz ljudskih srdaca, da se Božji mir u ljude useli i zacari u svim svjetovima, u vjekove vjekova. Amin!”
Kao i u svojoj prvoj besjedi sa trona cetinjskih mitropolita, 30. decembra 1990. godine, tako i u svome poslednjem javnom obraćanju 9. oktobra 2020. godine, Mitropolit je pozvao na ljubav, bratoljublje i bogoljublje, podsjetio na skrnavljenje lovćenske svetinje i prokletstvo koje je ostavio Sveti Petar Drugi Lovćenski Tajnovidac: Prokleti bili ako me ne sahranite u ovoj crkvi koju sam ja ovdje sagradio.:
“Mitropolit crnogorsko-primorski, noseći svoj krst, dužan je da skine to prokletstvo sa Crne Gore, da se iscijelimo od tog duha okupatorskog koji je zavladao od vremena okupacije Austrougarske, da bi se zacario Duh Božiji, Duh slobode, Duh Hristovog vaskrsenja… To je ono čega je svjedočanstvo bilo i treba da ostane Crkva Svetog Petra na Lovćenu. Proslavljajući Boga živoga, proslavljajući Crnu Goru i ovaj narod ovdje koji se vratio Bogu i Crkvi Božijoj poslije osamdesetogodišnjega lutanja njivama gladi i bezbožnštva, njivama bratoubilaštva i bogoubilaštva, vrijeme je da se ponovo vratimo Bogu i kroz Boga da se vratimo jedni drugima, a vraćajući se Bogu i jedni drugima, vraćamo se, ako Bog da, i onim svetinjama koje su ugradili preci naši u nas i u naše istorijsko biće. U to ime blagoslov Božiji svima, na mnogaja i mnogaja blagaja ljeta!”
Opraštajući se na sahrani od svog prijatelja Mitropolita Amfilohija, akademik Matija Bećković je kazao da je Mitropolit Amfilohije gonjen bezumno od prvog pa do poslednjeg dana i da je tako ispisano njegovo žitije: “Kad je hirotonisan na Cetinju, ja sam mu rekao ako želi biti svet, nema boljeg mesta ni zemlje za takvu priliku i ulogu. Kažu da Bog svakoga drži na zemlji dok uradi ono zbog čega se rodio. To je potvrdio svojim životom i Mitropolit Amfilohije. Gospod ga je pozvao u pravi čas, baš kad je trebalo. Pozvao ga je na nebo gde će sam moći više da učini za svoj narod i svoju Crkvu, nego da je ostao na zemlji. Gde je učinio sve zbog čega se rodio i zbog čega ga je Bog stvorio. Nova preporođena Crna Gora počinje od A zato smrt nikome nije pala lakše nego njemu, zato je na odru ovako blažen i spokojan. Zato mi plačemo, a on i nebo se raduju.”
O Mitropolitovoj pravednoj končini jeromonah Justin Mrenović, koji je bio uz Mitropolitovu bolničku postelju poslednjih dana njegovog ovozemaljskog života svejedoči: “Došlo je vreme da Mitropolit počine od trudova svojih i Gospod je rešio da kaže svome sluzi: Dobar si rat ratovao, trku si završio, veru si sačuvao, uđi u radost gospodara svoga. Upokojio se, a da nismo znali kad, iako smo ga pažljivo gledali. Niti je bilo uzdaha, niti je bilo grča na licu, makar neki od mišića ili živaca da mu se pomerio, niti onog samrtnog ropca, ništa pod milim Bogom. Samo je odlepršao kao ptičica ka Gospodu.”
Priredila: Vesna Dević
Upokojenje i ispraćaj Mitropolita Amfilohija – SVE VIJESTI
U nastavku donosimo sve vijesti objavljene od petka 30. oktobra do nedjelje 6. decembra 2020. godine u vezi sa blaženim prestavljenjem Arhiepiskopa cetinjskog, Mitropolita crnogorsko-primorskog i Egzarha Svetog trona pećkog Amfilohija (Radovića) koje možete pričitati otvaranjem linka ispod naslova:
Životopis Mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija (1938-2020)
https://mitropolija.com/2020/10/30/zivotopis-mitropolita-crnogorsko-primorskog-amfilohija-1938-2020/
Poslednja besjeda Mitropolita crnogorsko-primorskog g. Amfilohija – 9. oktobar 2020. godine (video)
Razgovor sa jeromonahom Justinom, kelejnikom blaženopočivšeg Mitropolita Amfilohija
Vijest o upokojenju Mitropolita Amfilohija, jednog od najznačajnijih teologa i ličnosti našega vremena, obišla je cijelu vaseljenu, služeni su pomeni širom svijeta, pristigli brojni telegrami saučešća. Domaći i svjetski mediji su nekoliko dana izvještavali i pravili specijalne emisije posvećene Mitropolitu crnogorsko-primorskom Amfilohiju.
Saopštenje za javnost povodom četrdesetodnevnog spomena blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija
Mala voštanica za Mitropolita Amfilohija
Uoči praznika Vavedenja Presvete Bogorodice i četrdesetodnevnog pomena Mitropolita Amfilohija, neka ovaj video uradak bude mala voštanica na grobu našeg velikog oca, učitelja i dobroga pastira.
Vječan pomen našem Đedu!
https://mitropolija.com/2020/12/04/mala-vostanica-za-mitropolita-amfilohija/
Provedri nam više gore crne
https://mitropolija.com/2020/12/05/provedri-nam-vise-gore-crne/
Upokojio se u Gospodu mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije
Saopštenje povodom upokojenja Mitropolita Amfilohija
Do sahrane Mitropolita Amfilohija zvona sa svih hramova u Crnoj Gori zvoniće u 10, 12 i 16 časova
Vladika Joanikije: Mučeništvo, ljubav, žrtva, dobrota i mudrost Mitropolita Amfilohija će zasijati iz božanske perspektive
Pomen Mitropolitu Amfilohiju u Cetinjskom manastiru (video)
https://mitropolija.com/2020/10/30/pomen-mitropolitu-amfilohiju-u-cetinjskom-manastiru-uzivo/
Praznična večernja služba i pomen blaženopočivšem Mitropolitu Amfilohiju u Cetinjskom manastiru
Zaupokojena arhijerejska liturgija u Cetinjskom manastiru povodom upokojenja Mitropolita Amfilohija: Svjedok vaskrsenja
Sveta zaupokojena arhijerejska liturgija u Cetinjskom manastiru (UŽIVO)
Podgorica na koljenima dočekala svog Mitropolita: Vaskrsao si Crnu Goru i učinio je Hristovom
Liturgijsko sabranje oko odra blaženopočivšeg Mitropolita Amfilohija
U podgoričkom sabornom hramu sahranjen Mitropolit Amfilohije
https://mitropolija.com/2020/11/01/u-podgorickom-sabornom-hramu-sahranjen-mitropolit-amfilohije/
Sahrana Mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija 01. 11. 2020. lj. G. – video i foto
Vladika Grigorije: Ne mogu da se otmem utisku da je danas Vaskrs. Da je danas pobjeda.
Episkop Sergije služio Svetu zaupokojenu liturgiju i pomen na grobu blaženopočivšeg Mitropolita
Zaupokojena Liturgija i sedmodnevni pomen Mitropolitu Amfilohiju, bogoslužio Vladika Kirilo
U sabornom hramu Hristovog vaskrsenja u Podgorici jutros je, na praznik Svetog Dimitrija Solunskog – Mitrovdan, služena zaupokojena Arhijerejska liturgija sa sedmodnevnim pomenom blaženoupokojenom Arhiepiskopu cetinjskom Mitropolitu crnogorsko-primorskom Amfilohiju.
Otac Danilo (Ljubotina): Molimo usnulog i vaznesenog Mitropolita da nam rasvijetli put
Podgorički Saborni hram Hristovog vaskrsenja: Služena Jakovljeva liturgija i pomen Mitropolitu Amfilohiju
Pomen blaženopočivšem Mitropolitu Amfilohiju u Buenos Airesu (VIDEO)
U sjećanje na Mitropolita Amfilohija
https://mitropolija.com/2020/11/18/sjecanje-na-mitropolita-amfilohija/
Na vijest o upokojenju Mitropolita Amfilohija – telegrami
https://mitropolija.com/2020/11/05/na-vijest-o-upokojenju-mitropolita-amfilohija-telegrami/
Pisma saučešća povodom upokojenja Mitropolita Amfilohija iz pomjesnih crkava
Saučešća inoslavnih povodom upokojenja Mitropolita Amfilohija
https://mitropolija.com/2020/11/04/saucesca-inoslavnih-povodom-upokojenja-mitropolita-amfilohija/
Episkop Grigorije Durić: Nebeska pesma jača od zemaljskog straha
https://mitropolija.com/2020/11/15/nebeska-pesma-jaca-od-zemaljskog-straha/
Prota Stojadin Pavlović: Patrijarhov i Mitropolitov put bio je put Hristov
Monah dr Pavle (Kondić): Lična svjedočenja o Patrijarhu Pavlu i Mitropolitu Amfilohiju
U organizaciji Duhovne zajednice Svetog Alimpija Stolpnika iz Londona, u četvrtak veče 3. decembra, preko onlajn jutjub kanala Crkve Svetog Save iz Londona upriličeno je predavanje monaha dr Pavla (Kondića), sabrata manastira Stanjevići, istoričara i upravnika Arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske, o dvojici stubova Srpske crkve i vaseljenskim učiteljima, blaženopočivšim Patrijarhu srpskom Pavlu i Mitropolitu crnogorsko-primorskom Amfilohiju.
Arhimandrit Danilo (Išmatov): Mitropolit Amfilohije je razumio rusku dušu i njenu čežnju za Bogom
Iguman manastira Uspenija Presvete Bogorodice na Dajbabskoj gori arhimandrit Danilo (Išmatov) govori o svojim sjećanjima na blaženopočivšeg Mitropolita Amfilohija, o njegovom liku i djelu i kakvim ga pamte klirici i vjerni narod u Rusiji.
Prota Velibor Džomić: Zemaljski rastanci još na zemlji postaju nebeska slavlja
Poštovan u svim krajevima sveta: Mitropolita Amfilohija pamte i u Australiji
Reč blaženopočivšeg Mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija iz crnogorskih gudura, ponekad oštra i neprijatna, ali uvek istinita i lekovita, dopirala je svuda po svetu, pa i do Australije, našeg sveštenstva i vernog naroda na tom kontinentu.
Blaženopočivši Mitropolit Amfilohije i Temišvarska eparhija
https://mitropolija.com/2020/12/02/blazenopocivsi-mitropolit-amfilohije-i-temisvarska-eparhija/
Prof. dr Aleksios Panagopulos: Mitropolit Amfilohije – divni pastir
https://mitropolija.com/2020/11/06/prof-dr-aleksios-panagopulos-mitropolit-amfilohije-divni-pastir/
Ambasador Džejms Biset: Mitropolitov duh i dalje živi
Diplomata Džejms Biset bio je poslednji kanadski ambasador u nekadašnjoj Jugoslaviji, na službi u Beogradu od 1990. do 1992. godine. Tada je imao priliku da upozna Mitropolita Amfilohija Radovića i da postane prijatelj sa njim.
https://mitropolija.com/2020/11/26/ambasador-dzejms-biset-mitropolitov-duh-i-dalje-zivi/
Ukrajinski mediji o Mitropolitu Amfilohiju: „Nigdje ne bijaše takvoga u Evropi – čak ni u Ukrajini“
Oproštaj od mitropolita Amfilohija u Čikagu
https://mitropolija.com/2020/11/03/oprostaj-od-mitropolita-amfilohija-i-u-cikagu/
Sluga Božji svakim atomom svog bića: U znak sjećanja na Mitropolita Amfilohija (Radovića):
Arhipastira se sjeća pisac i prevodilac Svetlana Luganska
Rajo Vojinović: Mitropolit Amfilohije je kosovaski vitez koji se nije bojao nikoga do Boga
Sunce naše
https://mitropolija.com/2020/12/04/sunce-nase/
Prof. dr Miloš Ković: Mitropolit Amfilohije bio je čuvar Kosovskog zavjeta
Čovjek Predanja
https://mitropolija.com/2020/11/12/covjek-predanja/
Prof. dr Mikonja Knežević: Cio kulturni, duhovni i egzistencijalni angažman Mitropolita Amfilohija okretao se oko Kosova i Crne Gore
Dr Filip Ivanović: Radost ljubavi kojom je zračio Mitropolit Amfilohije podsjeća na Svete oce iz spisa koje smo proučavali
Bio je Sveti Vasilije našeg doba: Nije korio već je vaspitavao!
https://mitropolija.com/2020/11/13/bio-je-sveti-vasilije-naseg-doba-nije-korio-vec-je-vaspitavao/
Bare koje su porasle u okean
https://mitropolija.com/2020/11/09/bare-koje-su-porasle-u-okean/
Pastir koji miriše na stado
https://mitropolija.com/2020/10/31/pastir-koji-mirise-na-stado/
Slobodan Samardžić: Mitropolit Amfilohije ili o ljudskoj uzvišenosti
https://mitropolija.com/2020/11/09/mitropolit-amfilohije-ili-o-ljudskoj-uzvisenosti/
Mijo Perunović: Sjećanje
https://mitropolija.com/2020/11/18/sjecanje/
Jelena Petrović: Izvinite me dok ljubim nebo
https://mitropolija.com/2020/11/07/izvinite-me-dok-ljubim-nebo/
Nekoliko zapažanja o Svetosti
https://mitropolija.com/2020/11/04/nekoliko-zapazanja-o-svetosti/
Mrgodni prorok, velikog srca
https://mitropolija.com/2020/11/05/mrgodni-prorok-velikog-srca/
Ostavite neka mrtvi ukopavaju svoje mrtve
https://mitropolija.com/2020/11/04/368161/
Put, istina i život svetitelja Amfilohija
https://mitropolija.com/2020/11/04/put-istina-i-zivot-svetitelja-amfilohija/
Sećanje na duhovnog gorostasa
https://mitropolija.com/2020/11/03/secanje-na-duhovnog-gorostasa/
Đedove tople ruke
https://mitropolija.com/2020/11/03/djedove-tople-ruke/
Tišina
https://mitropolija.com/2020/11/04/tisina/
Zlatno krilo Mitropolije
https://mitropolija.com/2020/12/04/zlatno-krilo-mitropolije/
Molitva Svetom Mitropolitu Amfilohiju
https://mitropolija.com/2020/11/03/molitva-svetom-mitropolitu-amfilohiju/
“Svetitelju Amfilohiju, projavi se”
https://mitropolija.com/2020/12/04/svetitelju-amfilohiju-projavi-se/
Mitropolit Amfilohije u sebi objedinio tri junaka „Gorskog vijenca“, a smrću se desilo i čudo
288. broj “Svetigore”: Bio si smrtan – više nisi
„Svetigora želi da podsjeća i na svetost kao na priziv i pravu mjeru ljudskog dostojanstva, ali i na svetiteljstvo kao jedino istinsko prosvjetiteljstvo“, riječi su Njegovog visokopreosveštenstva mitropolita Amfilohija iz uvodnika prvog broja časopisa Svetigora, koji je izašao na Božić 1992. godine, „kao odgovor na veliku duhovnu izgladnjelost ne samo u Crnoj Gori“. Dugih dvadeset i osam godina starao se Vladika o reviji koju nije prosto nazvao mjesečnik, nego obraznik za vjeru, kulturu i vaspitanje uz koju su se generacije budile i duhovno uzrastale. Navedene riječi najbolje pristaju upravo uz ovaj, 288. broj, koji je cio posvećen Njemu, osnivaču Svetigore, obnovitelju istinskog obrazovanja i kulture u Crnoj Gori – arhiepiskopu cetinjskom, mitropolitu crnogorsko-primorskom, egzarhu Svetoga trona pećkoga, gospodinu Amfilohiju, koji se upokojio 30. novembra 2020. godine.
U 136 strana je sabran bogati životopis blaženopočivšeg arhiepiskopa cetinjskog i mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija, njegov posljednji blagoslov i posljednja zabilježena riječ svome narodu, besjede crkvenih velikodostojnika i mirjana izgovorene iznad odra blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija. Ova Svetigora je omaž voljenom pastiru sačinjen iz raznovrsnih i mnogobrojnih besjeda i izjava episkopa i otaca Srpske crkve i pomjesnih crkava, mnogih kulturnih i javnih ličnosti, sportista.
https://mitropolija.com/2020/12/02/bio-si-smrtan-vise-nisi/
Glasnik SPC posvećen blaženopočivšem Mitropolitu Amfilohiju
“Pravoslavlje”: – Krst nositi nama je suđeno – Mitropolit Amfilohije Radović (1938–2020)
Novi broj „Sveviđa“, glasilo Eparhije budimljansko-nikšićke, posvećen je blaženopočivšem Mitropolitu Amfilohiju:
Otvorena izložba fotografija „Omaž – Amfilohije Radović, ličnost i delo – Vaskrs svetinja“
Matija Bećković: Amfilohije (VIDEO)
https://mitropolija.com/2020/10/30/matija-beckovic-amfilohije-video/
Besjeda Mitropolita Amfilohija na dan ustoličenja u Cetinjskom manastiru
DOSTOJAN – Film o Mitropolitu crnogorsko – primorskom Amfilohiju
https://mitropolija.com/2020/10/30/dostojan-film-o-mitropolitu-crnogorsko-primorskom-amfilohiju-2/
