U subotu 8. jula 2023. godine, u okviru Ostroških duhovnih večeri, koje se organizuju sa blagoslovom Njegovog Visokoreposveštenstva Mitropolita crnogorsko-primorkog g. Joanikija, u Gornjem manastiru Ostrogu, predavanje je održao monah dr Pavle Kondić, upravnik Arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske i sabrat manastira Stanjevići.
Monah dr Pavle Kondić govorio je na temu “Bijela golubica ostroška – 100 godina od izgradnje gornjeg manastira Ostroga”.
Predavača je predstavio i najavio jeromonah Vladimir Palibrk, ostroški sabrat.
U svom zanimljivom predavanju o. Pavle je govorio o značaju manastira Ostroga i o njegovoj obnovi, ukazavši i na znamenite ličnosti iz života manastira, posebno se osvrnuvši na veliku ličnost igumana ostroškog arhimandrita Leontija Mitroća, koji je preko tri decenije bio iguman ostroške svetinje.
Govoreći o jednom od bezbroj čuda Božijih i Njegovog ugodnika Svetog Vasilija Ostroškog Čudotvorca, u kojem je svetac sačuvao svoj manastir, podsjetio je na događaj od prije sto godina, tačnije kada je Gornji manastir Ostrog zahvatio požar, na Duhovski petak 1. juna 1923. godine. Tada su samim čudom Božijim i Svetog Vasilija, sačuvane od uništenja njegove mošti i crkve u gornjem manastiru, i nije bilo povrijeđenih monaha i poklonika koji su se tada zatekli u manastiru.
Izlažući detaljno, na osnovu arhivske građe i svjedočanstava svjedoka o ovom događaju, svjedočeći još jedno od bezbroj čuda Svetog Vasilija, monah dr Pavle Kondić je u svom predavanju govorio i o obnovi Gornjeg manastira Ostroga posle tog požara.
Iste godine 13. septembra 1923. položen je kamen temeljac za osveštavanje novog Gornjeg manastira, koje izvršio tadašnji Episkop zahumsko-raški Kirilo Mitrović. I tada je za godinu dana podignut, od priloga vjernog naroda, i od priloga onih iseljenika iz Crne Gore u Ameriku, koji su slali svoj dar manastiru, kao i prilogom blaženopočivšeg Kralja Aleksandra Karađorđevića.
Projektant Gornjeg manastira Ostoga je bio čuveni ruski arhitekta Vladimir Sukurenko. Manastir je osveštan 2. novembra 1924. godine i po izrazu i riječima o. Pavla od tada je postao “bijela golubica ostroška”, koja svojom ljepotom, položajem krasi cijeli kompleks ostroških svetinja, i Donji i Gornji manastir, a prepoznatljiva je u cijelom svijetu.
Ta manastirska obnova prije sto godina, davala je i daje podstreka mnogim poklonicima i priložnicima i posle obnove, da dolaze na poklonjenje moštima Svetog Vasilija Ostroškog, da od svetitelja zatraže pomoć i nađu mir, i da svojom leptom ugrađuju sebe u ostrošku svetinju, gradeći tako sebi mjesto u nerazorivu građevinu Crkve Hristove.
I ovo ostroško predavanje, upravnika Arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske dr Pavla Kondića, svima koji su ga slušali u Gornjem manastiru Ostrogu, a i direktno preko Jutjub kanala “Ostrog Tv Studio” bilo je jedan duhovni kamenčić u toj građevini, koja svojom duhovnom ljepotom zrači i sija širom vaseljene, a Sveti Vasilije Ostroški iz svoje “bijele golubice ostroške” blagosilja sve ljude i grli cio svijet, prizivajući na sve blagoslov Boga Ljubavi.
Monah dr Pavle Kondić je rođen 9. juna 1966. godine u Beogradu. završio je Filozofski fakultet, Odeljenje za istoriju, u rodnom gradu. Postdiplomske studije na katedri za Istoriju SPC završio je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. Zamonašene j u Cetinjskom manastiru uoči Petrovdana 1997. U Cetinjskoj bogosloviji je predavao Istoriju Srpske Crkve i Opštu istoriju od septembra 2000. o 2006. Upravnik je Arhiva Mitropolije crnogorsko-primorske od 1997.
Do sada je objavio preko tri stotine bibliografskih jedinica i učestovao na brojnim naučnik skupovima u zemlji i inotranstvu.
Autor je i priređivač za štampu više knjiga među koje su: “Novi sveštenomučenici i mučenici prosijavši u pravoslavnom srpskom rodu”, 2000. i “Sabrana djela sveštenomučenika Luke Vukmanovića” u tri toma, 2002.Priredio je prvu Spomenicu o desetogodišnjici obnovljenog rada Cetinjske bogoslovije 1992-2002″, zatim: “Patrijarh srpski Gavrilo, “Živimo u svetinji i slobodi – izabrani spisi”, 2010; “Radosno penjanje na Golgotu” – o životu Sveštenoispovjednika episkopa hvostanskog Varnave, 2010; “Hristu veran do smrti” – život sveštenomučenika Dositeja Zagrebačkog”, 2008; “Ljetopis raspete Mitropolije crnogorsko-primorske” – vremena mitropolita Danila Dajkovića (1961-1990), 2008; “Mudri orač njive Gospodnje” – zbornik istorisjkih svjedočanstava i naučnih radova o mitropolitu skopskom Josifu Cvijoviću”, 2007; i Drevnohrišćansko i svetosavsko nasleđe u Crnoj Gori” – zbornik naučnih radova posvećen 1700 godina Milanskog edikta i 790 godina Mitropolije crnogorsko-primorske.
Magistrirao je na temu “Cetinjska bogoslovija 1863-1945” na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu 2004. a rad he objavljen 2005. u izdanju Bogoslovije Svetog Petra Cetiskog. Školsku 2004/2005. je proveo na studijskom boravku u Londonu na usvršavanju engleskog jezika, kao stipendista Svetog Arhijerejskog sinoda SPC, a specijalizaciju iz crkvene istorije završio je 2006/07. na Univerzitetu u oksfordu. Speijalističke studije iz oblasti holokausta završio je u Jerusalimu 2011. Na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu “Sveti Vasilije Ostroški” u Istočnom Sarajevu 22. septembra 2014. godine je odbranio doktorssku disertaciju pod naslovom “Mitropolija crnogorsko-primrska u drugoj polovini XIX i početkom XX veka 1851-1920”, a rad je objavljen sa blagoslovom Mitropolita crnogorsko-primorskog g. Joanikija 2021. godine.
